Zdrowy chleb to często podstawa śniadań w polskim domu. Chętnie sięgamy po niego także na drugie śniadanie czy kolację. Nie tylko podczas diety, powinniśmy jednak uważnie wybierać pieczywo.
Zdrowy chleb a dostępne na rynku pieczywo
Trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że na naszym rynku nie brakuje zdrowego chleba. Niestety na sklepowych półkach (także w piekarniach) wiele jest pieczywa, które ze zdrowiem niewiele ma wspólnego. Niestety wielu producentów często dodaje do chleba czy bułek spulchniacze, chemiczne aromaty oraz konserwanty. Takiego pieczywa naprawdę lepiej unikać.
Na rynku jest wiele typów chleba:
- pszenny,
- razowy,
- słonecznikowy,
- orkiszowy,
- gryczany,
- owsiany,
- żytni,
- pumpernikiel.
Wbrew powszechnie panującej opinii nie da się w tej grupie wskazać zdrowego chleba, najlepszego i najgorszego. Dla jednych osób bardziej wskazane będzie pieczywo czystoziarniste, dla innych podstawą będzie chleb razowy. Zdrowe osoby (nawet te będące na diecie) nie muszą jeść pieczywa bezglutenowego. Tutaj najważniejszy jest skład, a dopiero potem typ chleba.
Skład zdrowego chleba
Zdrowy chleb to przede wszystkim chleb o krótkim składzie. Najlepiej takim, który kończy się na czterech składnikach:
- mące,
- wodzie,
- zakwasie lub drożdżach,
- soli.
Oczywiście zdrowy chleb może także zawierać dodatki w postaci pestek, nasion, suszonych owoców. Każdy inny dodatkowy składnik powinien nas zaniepokoić. W chlebie naprawdę niepotrzebne są chemiczne spuchniacze, olej, cukier czy (o zgrozo!) karmel. Te wszystkie dodatki nie tylko podnoszą indeks glikemiczny, kaloryczność chleba, a niestety część z nich ma także działanie rakotwórcze (karmel). Zdrowy chleb powinien być pozbawiony wszystkich tych „ulepszaczy”.
Jaki chleb jest najzdrowszy?
Zdrowy chleb to pieczywo, które jest dopasowane do twojej diety. Oczywiście trzeba podkreślić, że pieczywo razowe jest zdecydowanie zdrowsze od pszennego. To nie ulega żadnej wątpliwości. Ma ono więcej witamin, składników mineralnych i błonnika. Przy okazji jest bogatym źródłem witaminy E, witamin z grupy B, żelaza, cynku, wapnia, fosforu czy potasu. Pamiętać jednak trzeba, że niestety nie każde ciemne pieczywo jest pieczywem razowym. Koniecznie czytaj etykiety. Jeśli w składzie znajdziesz karmel, to znaczy, że pieczywo jedynie kolorem podobne jest do razowego chleba. Zdrowy chleb razowy powinien także odpowiednio dużo ważyć. Inaczej jego wielkość jest zasługą spulchniaczy.
Wiele osób jest przekonanych, że najzdrowsze jest pieczywo pełnowartościowe, często określane mianem czystoziarnistego lub pełnoziarnistego. Trzeba jednak pamiętać, że o ile rzeczywiście jest ono bardzo zdrowe, to unikać powinny go osoby z zespołem jelita nadwrażliwego, refluksem, chorą wątrobą, osoby na diecie ubogoresztkowej. Kwas mlekowy i octowy, które znajdują się w zaczynie na taki zdrowy chleb, niestety drażnią śluzówkę przełyku, żołądka i jelita cienkiego.
Pieczywo jasne samo w sobie nie jest szkodliwe, o ile ma dobry skład. Z pewnością nie jest ono wskazane dla osób chorych na celiakię, nadwrażliwych na gluten.
Zdrowy chleb – na drożdżach czy zakwasie?
Dzisiaj większość pieczywa przygotowuje się na zaczynie drożdżowym. Jest tańszy i szybszy sposób. Nie da się jednak ukryć, że to tradycyjny zakwas jest zdrowszy. Podczas fermentacji pojawia się kwas mlekowy. Niewskazany jest on dla osób z refluksem czy zespołem jelita nadwrażliwego, ale w pozostałych przypadkach to najlepszy możliwy wybór. Dlaczego kwas mlekowy:
- działa antynowotworowo,
- dobrze wpływa na pracę układu trawiennego,
- zapobiega zaparciom,
- wspiera namnażanie się w jelitach zdrowych bakterii, natomiast hamuje rozwój tych chorobotwórczych.
Ponadto zdrowy chleb na zakwasie pleśnieje sporo później, w porównaniu do pieczywa na zaczynie drożdżowym. Jest więc bezpieczniejszy pod względem mikrobiologicznym. Co ważne, zakwas poprawia wchłanialność wielu składników odżywczych, a więc poprawia ogólną wartość odżywczą pieczywa.
