Zalecenia dietetyczne przy SIBO to bardzo ważny element walki z tą przewlekłą dolegliwością. Niestety SIBO u wielu osób pozostaje nierozpoznane, natomiast jeśli już wiesz, że je masz, koniecznie przeczytaj, od czego warto zacząć zmianę nawyków żywieniowych.
SIBO – co to jest?
SIBO to stan przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Mówiąc wprost, to sytuacja, w której w twoim przewodzie pokarmowym nie dość, że jest za dużo bakterii, to jeszcze są to bakterie niewłaściwe, które przyczyniają się do szybkiej fermentacji pożywienia, utrudniają wchłanianie cennych substancji odżywczych, przyczyniają się do powstawania niedoborów.
SIBO to zaburzenie w składzie mikrobioty jelita cienkiego. Dzisiaj już zaś wiemy, że mikrobiota ma ogromny wpływ nie tylko na to, jak trawimy posiłki, ale także na nasze ogólne samopoczucie, jak i stan zdrowia. Wyleczyć tę dolegliwość nie jest łatwo, natomiast mogą w tym pomóc zalecenia dietetyczne przy SIBO.
Dieta a SIBO – skąd te zalecenia?
Skoro SIBO dotyczy jelita cienkiego, to można domyślać się, że najgorsze objawy występują w trakcie posiłku i po nim. Rzeczywiście tak jest. SIBO towarzyszą najczęściej:
- wzdęcia,
- bóle brzucha,
- biegunki,
- bóle stawów,
- zmiany skórne,
- ujawnianie na etapie diagnostyki – niedobory.
Leczenie SIBO najczęściej obejmuje zastosowanie antybiotyków, natomiast bardzo istotne są tutaj także zalecenia dietetyczne. SIBO można zahamować, uśpić między innymi dzięki właściwej diecie. Zła informacja jest taka, że pilnować się trzeba właściwie przez całe życie. Dobra – faza radykalnego odstawienia całych grup produktów trwa najczęściej jedynie kilka tygodni.
Podstawa zaleceń dietetycznych przy SIBO
Zalecenia dietetyczne przy SIBO wynikają przede wszystkim z analizy przyczyn występowania nieprzyjemnych objawów. U osób chorych w jelicie występuje zbyt wiele bakterii i spora część z nich to bakterie beztlenowe. Te zaś sprzyjają błyskawicznej fermentacji przede wszystkim określonych grup węglowodanów. Ten proces zaś przyczynia się do pojawienia nieprzyjemnych objawów ze strony układu pokarmowego i nie tylko. Dlatego też, aby ograniczyć dolegliwości niezbędne jest na początku radykalne ograniczenie udziału w diecie produktów zawierających węglowodany łatwo fermentujące. Określa się je mianem FODMAP i zalicza do nich:
- Oligosacharydy (fruktany, galaktooligosacharydy), które w dużych ilościach występują m.in. w pszenicy, życie, roślinach strączkowych, a także cebuli i czosnku,
- Disacharydy (laktoza), w którą bogate są mleko krowie, miękkie sery i jogurty.
- Monosacharydy (fruktoza), której sporo występuje w miodzie, różnego rodzaju owocach (choć nie wszystkich), syropach kukurydzianych lub na bazie takiego syropu,
- Poliole (sorbitol, mannitol), które zawiera część warzyw, owoców i słodzików.
Zalecenia dietetyczne przy SIBO w praktyce
Założeniem diety przy SIBO jest przede wszystkim ograniczenie węglowodanów fermentujących, które stanowią idealną pożywkę dla bakterii w jelicie cienkim. Dietę taką określa się najczęściej mianem Low FOMAP, a więc ograniczającą konkretne rodzaje węglowodanów w diecie. Wbrew powszechnemu przekonaniu zalecenia dietetyczne przy SIBO nie są eliminacyjne dla całych grup produktów. Zamiast jednego źródła białka, wybiera się bowiem inne. Jednych orzechów się unika, inne można jeść bez problemu, na przykład:
- Z diety wyłączyć warto warzywa takie jak: szparagi, kalafior, groszek, karczoch czy pieczarki, zamiast tego można natomiast jest właściwie bez skrupułów fasolę zieloną, kapustę pak choy, ogórka, sałatę, ziemniaka czy cukinię.
- Z owców lepiej ograniczyć spożycie jabłek, wiśni, mango, brzoskwiń, nektarynek czy gruszek, zamiast tego dobrze jest postawić na truskawki, pomarańcze, mandarynki czy kiwi.
- Nabiał krowi możesz zamienić na mleko migdałowe, zamiast białego twarogu postaw na brie, camembert, fetę.
- Źródłem białka nie powinny być strączki czy niektóre owoce morza, zamiast tego lepiej sięgnąć po jajka, twarde tofu czy tempeh.
- Z produktów zbożowych eliminujemy wszystko, co jest pochodzenia pszenicznego, żytniego czy jęczmiennego, natomiast z powodzeniem możesz jeść bułki, chleb owsiany, komosę ryżową, makaron ryżowy.
- Zamiast nerkowców i pistacji lepiej jedz orzechy macadamia czy orzeszki ziemne.
Jak jeść przy SIBO?
Dieta oparta na low FODMAP wprowadzana powinna być w konsultacji z dietetykiem i lekarzem. Ważne jest stosowanie zaleceń dietetycznych przy SIBO i nie przyspieszanie procesu na siłę. Ogólna zasada zakłada, że dietę tę stosuje się w trzech etapach:
- Faza eliminacji, która trwa od 2 do 6 tygodni polega na wyłączeniu z diety produktów zawierających węglowodany łatwo ulegające fermentacji. Zastępuje się je produktami, które tych węglowodanów nie zawierają albo mają ich bardzo mało.
- Faza reintrodukcji twa do 8 tygodni i polega na stopniowym wprowadzaniu wcześniej wyeliminowanych produktów. Każde włączenie do diety nowego produktu powinno wiązać się z uważną obserwacją, czy nie powracają niepokojące objawy.
- Faza personalizacji to stała dieta, trwająca właściwie całe życie; na tym etapie wiemy już, których produktów absolutnie trzeba unikać, a które można spożywać z odpowiednią częstotliwością. Po pewnym czasie można ponownie próbować wprowadzić produkty wywołujące objawy, bo tolerancja organizmu może się zmieniać.
